Bij Ajax is opnieuw onrust ontstaan. John Heitinga is donderdag aan de kant gezet en volgens de berichtgeving gaf Louis van Gaal het beslissende oordeel. Die ingreep zet de rol van Van Gaal in Amsterdam opnieuw vol in de spotlights. In de podcast Kick Off van De Telegraaf benadrukten presentator Pim Sedee en journalist Valentijn Driessen dat elke nieuwe hoofdtrainer goed moet weten hoeveel invloed Van Gaal nog heeft binnen de club.
Achtergrond van de beslissing
De ontslagronde rond Heitinga volgt op een periode waarin Ajax zoekt naar houvast, zowel sportief als bestuurlijk. Heitinga nam eerder al eens over in een lastige fase en werd gezien als iemand die de boel rustig kon houden. Dat bleek niet genoeg. In de bestuurskamers werd gewikt en gewogen, en uiteindelijk zou Van Gaal, die als adviseur is verbonden aan de club, een doorslaggevend woord hebben gehad. Het zegt veel over de lijnen die achter de schermen lopen en over de ruimte die er is voor mensen met een groot Ajax-verleden.
De rol van Van Gaal bij Ajax
Pim Sedee stelde dat elke kandidaat-trainer vooraf duidelijkheid moet krijgen over Van Gaal’s positie. Hoe zichtbaar is zijn invloed? Hoe vaak mengt hij zich in sportieve keuzes? Dat soort vragen speelt op dit moment een hoofdrol. Van Gaal geldt als iemand met een imposant verleden bij Ajax en in het internationale voetbal. Tegelijkertijd is hij geen formele eindverantwoordelijke. Die dubbele pet kan in de praktijk zorgen voor wrijving als er niet helder wordt gecommuniceerd.
Kritiek vanuit de studio
Valentijn Driessen was in de podcast uitgesproken kritisch over de prominente rol van Van Gaal. Volgens hem is die positie de afgelopen periode niet bepaald succesvol geweest. Hij wees erop dat Van Gaal al adviseur was toen Ajax koos voor Heitinga en eerder voor Marcel Keizer. Ook breder, bij andere clubs waar Van Gaal op afstand meedacht over beleid, zouden de resultaten volgens Driessen niet altijd overtuigend zijn geweest. Het algemene aankoopbeleid waar hij indirect bij betrokken was, leverde zelden een echte voltreffer op, stelde de journalist.
Driessen benadrukte dat Van Gaal ooit ook technisch directeur is geweest bij Ajax, en dat die periode niet goed is afgelopen. Daarmee doelde hij op de bekende terugkeer begin deze eeuw, die door interne spanningen snel strandde. Voor hem is de conclusie helder: als adviseur of beleidsmaker pakt het zelden uit zoals gehoopt.
Goede trainer, twijfel over andere functies
Op één punt is Driessen duidelijk: als trainer staat Van Gaal op eenzame hoogte. Mocht Ajax hem als hoofdcoach kunnen aanstellen, dan zou, in zijn woorden, “heel Nederland polonaise lopen” en de Ajax-fans voorop. De successen als clubtrainer en bij Oranje spreken voor zich. Precies daarom wringt het voor critici des te meer dat Van Gaal nu vooral meebeslist vanuit een adviserende rol. Daarin, zo zegt Driessen, is de oogst mager.
Om zijn punt te onderstrepen, verwees Driessen ook naar andere recente bemoeienissen buiten de lijnen. Zijn boodschap: waar Van Gaal buiten het trainersvak invloed uitoefent, leidt dat niet vanzelf tot succes. Het voedt de oproep om zijn positie in Amsterdam niet groter te maken dan strikt noodzakelijk is.
Gevolgen voor de zoektocht naar een nieuwe coach
Wat betekent dit concreet voor de volgende stap van Ajax? Allereerst dat kandidaten duidelijkheid willen. Een nieuwe hoofdtrainer zal alleen tekenen als hij exact weet wie wanneer aan tafel zit, wie de selectie samenstelt en wie het laatste woord heeft. Dat geldt zeker in Amsterdam, waar de druk altijd groot is en waar het verleden van grootheden soms zwaar weegt op het heden.
Een tweede gevolg is dat de clubleiding moet kiezen voor een heldere structuur. Wat verwacht Ajax van een adviseur? Gaat het om klankborden en meedenken, of om actief sturen en besluiten nemen? Hoe scherper die lijn, hoe kleiner de kans op ruis. De periode met Heitinga laat zien dat het anders snel schuurt tussen verwachting en realiteit.
Historie: successen en missers
De naam Van Gaal roept in Amsterdam altijd veel op. Als hoofdtrainer leidde hij Ajax naar de top van Europa in de jaren negentig, met als hoogtepunt de Champions League van 1995. Die erfenis geeft hem een unieke status. Tegelijk is er de herinnering aan zijn korte periode als technisch directeur, die stroef verliep en al snel eindigde. Dat verleden voedt nu de discussie: een briljant coach is niet automatisch een ideale bestuurder of adviseur.
Ook buiten Ajax is dat spanningsveld zichtbaar geweest. Van Gaal boekte als trainer prijzen bij onder meer Barcelona, AZ en Bayern München, en had meerdere succesvolle periodes bij Oranje. Maar waar hij op afstand invloed had op beleid, waren de resultaten minder eenduidig. Voor iemand met zo’n sterk eigen kompas is het logisch en begrijpelijk dat de neiging bestaat om door te pakken. Alleen botst dat snel met de verantwoordelijkheden van anderen in de organisatie.
Wat betekent dit voor Ajax nu?
Ajax staat voor een keuze. De club kan de lijn doortrekken en Van Gaal een stevige rol blijven geven bij belangrijke beslissingen. Daar staat tegenover dat de roep om een helder afgebakende adviserende rol groeit. De kern van die roep: laat de trainer trainen, de directie leiden en de adviseur adviseren. Pas als die verhouding klopt, kan een nieuwe coach bouwen aan resultaten op het veld zonder vrees voor schaduwbeheer van buitenaf.
Voor spelers en staf is rust cruciaal. Een kleedkamer voelt het meteen als er meerdere stemmen doorklinken in selectiebeleid of speelstijl. Duidelijkheid aan de top werkt door in de dagelijkse praktijk op het trainingsveld. Zeker na het ontslag van Heitinga, en het beeld dat het eindbesluit van hogerhand kwam, is het belangrijk om interne lijnen strak te trekken.
Reacties en beeldvorming
De uitspraken van Sedee en Driessen bevestigen vooral het sentiment in de buitenwereld: bewondering voor Van Gaal als coach, scepsis over zijn meerwaarde naast het veld. Dat hoeft geen veroordeling te zijn. Het kan ook een uitnodiging zijn aan Ajax om het beste uit zijn ervaring te halen, zonder dat hij het stuur overneemt. Dit vraagt om duidelijke afspraken, goede communicatie en discipline om die afspraken na te leven, ook als het stormt.
Vooruitblik
De komende weken zal Ajax gesprekken voeren met kandidaten voor de trainersstoel. Daarbij zal het thema-Van Gaal onvermijdelijk op tafel komen. Wie het wordt, zal alleen instappen met garanties over bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Voor de club ligt hier een kans: zet een transparant model neer, benut de kennis van een icoon als Van Gaal waar dat waarde toevoegt, en geef de nieuwe trainer de ruimte om echt de baas te zijn in de kleedkamer en op het veld.
Samengevat: de invloed van Louis van Gaal is groot, zijn palmares als trainer onomstreden. Maar juist daarom moet Ajax scherp definiëren hoe die invloed werkt. Als die balans goed is, kan de club vooruit. Zo niet, dan dreigt het patroon van onduidelijkheid zich te herhalen. De keuze is nu aan Ajax.
