In de Eredivisie lijkt het vasthouden bij dode spelmomenten steeds vaker door te glippen. Dat beeld werd zondag opnieuw bevestigd tijdens Sparta – AZ (0-1), waar AZ-verdediger Wouter Goes meerdere keren met zijn handen aan een tegenstander hing. Analist Wim Kieft kan er met zijn hoofd niet bij dat dit soort acties zo weinig consequenties heeft. Ook Pierre van Hooijdonk vindt dat scheidsrechters in dit soort situaties veel sneller moeten ingrijpen, desnoods met een penalty.
Het moment bij Sparta – AZ
Sparta jaagde met nog een klein kwartier te gaan op de gelijkmaker. Bij een corner in die slotfase greep Goes nadrukkelijk naar zijn directe tegenstander Tobias Lauritsen en had hij ook ploeggenoot Bruno Martins Indi in de houdgreep tijdens het geduw en getrek in het strafschopgebied. De scheidsrechter van dienst, Danny Makkelie, stond er dicht op en deelde uiteindelijk geel uit aan zowel Goes als Lauritsen. Opvallend: het was de eerste gele kaart van de wedstrijd en die kwam pas in de 79e minuut op naam van Goes. Het duel eindigde vervolgens zonder Spartaanse treffer; AZ hield de 0-1 vast en nam de punten mee naar Alkmaar.
Kieft: strenger optreden tegen vasthouden
Vooral de herhaling van de overtreding stoorde Kieft. Hij wees erop dat Goes Lauritsen niet één keer, maar herhaaldelijk vastpakte bij corners en vrije trappen. Dat Makkelie er bovenop stond en pas laat met een kaart kwam, is volgens de oud-spits moeilijk te begrijpen. Kieft vindt dat scheidsrechters consistenter en strenger moeten zijn: vasthouden is simpelweg een overtreding en moet bestraft worden, zeker als het gebeurt in het strafschopgebied en duidelijk het spel beïnvloedt.
Hij signaleert een bredere trend: verdedigers gebruiken het fysieke spel en het stiekem vasthouden als standaardwapen om spitsen uit balans te brengen. Als dat structureel onbestraft blijft, verschuift de grens en verdwijnen de regels naar de achtergrond. Dat is volgens Kieft niet alleen onrechtvaardig voor aanvallers, maar ook schadelijk voor het spelbeeld.
Van Hooijdonk: desnoods direct naar de stip
Pierre van Hooijdonk ging nog een stap verder in zijn beoordeling. Hij vond het opmerkelijk dat Goes al begon te trekken nog voordat de corner was genomen, terwijl de scheidsrechter hem in de gaten hield. In zo’n situatie, zegt Van Hooijdonk, vraag je om problemen. Hij pleit ervoor dat scheidsrechters sneller en duidelijker grenzen aangeven: bij flagrant vasthouden hoort een penalty, niet alleen een gele kaart. Duidelijke straffen zorgen er volgens hem voor dat dit gedrag snel afneemt.
Wat zeggen de regels?
De spelregels zijn ondubbelzinnig: vasthouden is een directe vrije schop waard. Gebeurt het in het strafschopgebied, dan volgt een strafschop. Daarbij kan een scheidsrechter een kaart geven als het vasthouden opzichtig, herhaald of spelbederf is. In de praktijk is de beoordeling lastig. Er is vrijwel altijd contact in de zestien, zeker bij corners. Scheidsrechters wegen daarom intensiteit, duur, effect op de looplijn en de positie van bal en speler mee. Dat leidt soms tot frustratie: wat voor de één een duidelijke penalty is, is voor de ander “normaal duw- en trekwerk”.
De rol van de VAR
De videoscheidsrechter mag alleen ingrijpen bij een duidelijke en overduidelijke fout rondom doelpunten, rode kaarten of strafschoppen. Bij vasthouden is die lat hoog: als er enige twijfel is, blijft de beslissing op het veld staan. Daardoor blijven veel discutabele momenten bij corners en vrije trappen onbestraft, tenzij de scheidsrechter direct zelf fluit. Analisten pleiten al langer voor eenduidiger richtlijnen zodat scheidsrechters en VAR-teams hetzelfde referentiekader hanteren en spelers precies weten waar ze aan toe zijn.
Waarom verdedigers ermee wegkomen
Defensieve spelers weten dat de grens bij standaardsituaties vaak opgerekt wordt. Door slim te positioneren, handen laag te houden en contact vroeg te starten – soms al vóór de trap – proberen ze de scheidsrechter te laten denken dat er niets bijzonders gebeurt. Ook maken aanvallers regelmatig zelf contact, waardoor de situatie “vuil” wordt en de scheidsrechter minder snel fluit. Precies daarom roepen Kieft en Van Hooijdonk op tot strakke handhaving: wie vasthoudt en een loopactie belemmert, riskeert een penalty, ongeacht wat de tegenstander doet.
Gevolgen voor clubs en spelers
Als scheidsrechters consequenter gaan fluiten, heeft dat impact op hoe teams verdedigen bij spelhervattingen. Opleidingen en technische staven zullen meer nadruk leggen op positionering, sprongtiming en zoneverdediging, in plaats van shirt- en armwerk. Aanvallers profiteren daarvan: zij krijgen meer ruimte om te lopen en kunnen hun snelheid en kracht beter uitspelen. Tegelijkertijd kan het aantal penalties tijdelijk stijgen, totdat iedereen zich heeft aangepast aan de strengere lijn.
De specifieke casus van Goes
Terug naar Rotterdam: Goes hield Lauritsen meermaals vast en kreeg uiteindelijk in minuut 79 geel, samen met de Noor. Voor Sparta had het moment grote gevolgen; de thuisploeg was bezig aan een slotoffensief en zocht wanhopig naar de gelijkmaker. Door het vasthouden stokte de aanval. AZ verdedigde de marge slim uit en sleepte met 0-1 een belangrijke uitzege binnen. Dat de hele avond vrijwel zonder kaarten verliep en pas laat de eerste prent viel, versterkte bij analisten het gevoel dat de grens naar hun smaak te ruim wordt gelegd.
Signaal voor de rest van het seizoen
De discussie is groter dan één wedstrijd. Spelers en trainers willen duidelijkheid, fans willen een eerlijk duel, en scheidsrechters zoeken een balans tussen fysieke duels toestaan en het bewaken van de regels. Het pleidooi van Kieft en Van Hooijdonk is helder: trek eerder een lijn, wees niet bang om te fluiten en geef waar nodig een penalty. Alleen zo verdwijnt het structurele vasthouden uit het strafschopgebied en komt de nadruk weer te liggen op voetballende oplossingen.
Conclusie
Sparta – AZ leverde niet alleen drie punten op voor de Alkmaarders, maar ook een fel debat over de grenzen van fysiek spel. Kieft en Van Hooijdonk willen dat scheidsrechters vasthouden bij standaardsituaties strenger bestraffen, desnoods met een strafschop. De regels bieden daar ruimte voor; het komt aan op consequente toepassing. Als die lijn wordt doorgetrokken, verandert de manier van verdedigen én krijgt de aanvaller weer een eerlijker kans. Of de arbitrage die strengere koers gaat varen, zal de komende weken moeten blijken.
