Henk Spaan spaarde de rook niet na de interland van Oranje tegen Polen. In de Hard Gras-podcast zette de journalist een streep door het debuut van Sem Steijn. Volgens Spaan liet de middenvelder van FC Twente als invaller te weinig zien om nogmaals opgeroepen te worden. De kritiek leidde direct tot tegenspraak aan tafel en wakkert de discussie aan over hoe snel je een international mag beoordelen op een korte invalbeurt.
Kritiek op de invalbeurt
Spaan hield zich niet in. Hij vond dat vrijwel alle invallers tegen Polen teleurstellend waren en maakte één uitzondering. “Die mag gewoon niet meer worden opgeroepen voor Oranje,” zei hij over Steijn. “Alle invallers tegen Polen, behalve Quinten Timber, waren slecht. Wie er ook in kwam, ze brachten helemaal geen fluit.” Het is scherpe taal die je niet vaak hoort over een debutant, maar Spaan onderbouwde zijn oordeel met concrete momenten uit de slotfase.
De journalist wees op twee fragmenten die hem stoorden. Rond de 91e minuut zag hij Steijn terug sprinten, maar toch worden voorbijgelopen. Daarbij verwees hij spottend naar de FIFA-ranking van de tegenstander. “Ik heb opgeschreven: in de 91e minuut rent Steijn terug en iemand van het elftal dat 143e staat op de FIFA-wereldranglijst loopt hem eruit. Steijn loopt wanhopig te wijzen: ‘neem hem over, neem hem over’.” Even later, rond de 93e minuut, zag Spaan hetzelfde gebeuren. “Een nummer 10 hoort gewoon ook zijn verdedigende taken uit te kunnen voeren. Dat kan hij niet. Hij heeft geen snelheid, geen handelingssnelheid, geen fysiek.”
Het taalgebruik was onverbloemd. Spaan vergeleek Steijns tegenstander zelfs denigrerend met een “aardappelrooier”. Zulke typeringen liggen gevoelig, maar illustreren wel hoe uitgesproken zijn oordeel was over de manier waarop Steijn de omschakeling verdedigde en duelkracht toonde in de slotfase.
Tegenspraak aan tafel
De harde conclusie van Spaan riep onmiddellijk weerstand op in de studio. NOS-journalist Suse van Kleef, tafelgenoot in de podcast, vond de maat vol. “Doe even normaal man. Dat is een waanzinnige uitspraak,” reageerde ze fel. Haar interventie raakt aan een bredere discussie: hoe eerlijk is het om een debutant af te rekenen op een paar minuten in een hectische eindfase, waarin een team vaak anders staat, vermoeid is en de nadruk vooral ligt op het over de streep trekken van een resultaat?
Waar Spaan de lat hoog legt en pleit voor direct presteren op internationaal niveau, betogen anderen dat invalbeurten zelden optimale omstandigheden bieden voor iemand die net komt kijken. Er is weinig tijd om in het ritme te komen, de wedstrijdcontext kan grillig zijn en de afspraken in de as van het elftal vergen automatismen die je niet in een paar trainingen opdoet.
Wie is Sem Steijn en waarom werd hij opgeroepen?
De keuze voor Steijn in de selectie van bondscoach Ronald Koeman kwam niet uit de lucht vallen. De middenvelder van FC Twente kende een opvallend productief seizoen in de Eredivisie. Als aanvallend ingestelde nummer 10 koppelt hij spelinzicht aan timing in de zestien en leverde hij een aanzienlijke bijdrage in goals en assists. Bij Twente bewees hij zich als iemand die tussen de linies kan opduiken, ruimtes kan bespelen en beslissend kan zijn in de eindfase van aanvallen.
Juist die kwaliteiten maken hem interessant voor Oranje, waar naast pure ‘tienen’ ook flexibele middenvelders nodig zijn die zowel kunnen verbinden als in de laatste zone gevaar stichten. Tegelijkertijd krijgt elke Eredivisie-uitblinker te maken met de vraag: hoe vertaalt zijn spel zich naar het hogere tempo en de fysieke weerstand van interlands? Die overgang is voor bijna iedereen een stap. Het is dan ook gebruikelijk dat bondscoaches debutanten gefaseerd brengen, vaak als invaller, om het internationale ritme te laten landen.
De betekenis van invalbeurten
Een invalbeurt in de slotfase zegt niet alles over een speler. Het wedstrijdbesef is anders, de ruimtes zijn óf dichtgesmeerd óf juist chaotisch, en de opdracht kan louter defensief of juist puur opportunistisch zijn. Bovendien is de marge voor fouten klein: één duel verliezen of een loopactie missen kan in het oog springen, zeker voor analisten die scherp naar details kijken.
Tegelijk is het ook waar dat invalbeurten een kans zijn om indruk te maken. Spelers die hun duels winnen, het tempo aanvoelen en in de omschakeling bijblijven, verdienen krediet. Spaan beoordeelde Steijn in die context en vond zijn bijdrage onder de maat. Anderen zullen stellen dat een handvol minuten zonder trainingskamp-automatismen geen eerlijk referentiekader vormen om een definitief oordeel over een interlandcarrière te vellen.
Concurrentie en selectiebeleid
De posities achter de spitsen en op de halfspaces zijn zwaar bezet bij Oranje. Er zijn creatieve middenvelders met internationale ervaring en spelers die in topcompetities wekelijks op hoog niveau spelen. Dat betekent dat elke kans die je krijgt, hoe kort ook, telt. Bondscoach Koeman staat erom bekend dat hij scherpe concurrentie laat bestaan en dat vorm, fitheid en tactische uitvoering zwaar meewegen in zijn keuzes.
Voor Steijn is de boodschap dubbel. Enerzijds leverde zijn clubvorm hem terecht een plek op in de selectie en een debuut. Anderzijds laat de reactie in het opinieklimaat zien dat fouten of ongelukkige momentopnamen op dit podium genadeloos uitvergroot worden. Het vervolg zal afhangen van trainingen, clubvorm en uiteindelijke inval- of basisminuten waarin hij zijn profiel—scorend vermogen, loopacties in de diepte en slimme positiekeuze—weer kan laten spreken.
De rol van publieke opinie
Discussies zoals deze zijn onderdeel van de Nederlandse voetbalcultuur, waarin opinies van journalisten, oud-spelers en commentatoren snel weerklank vinden. Henk Spaan is al decennia een uitgesproken stem in die arena en kiest vaak voor duidelijke formuleringen om een punt te maken. De stevige tegenspraak van Suse van Kleef laat zien dat er ook binnen de analistenwereld behoefte is aan nuance, zeker bij een debutant die nog aan het niveau moet wennen.
Voor spelers en staf is het zaak de ruis te filteren. Uiteindelijk bepalen het tactisch plan van de bondscoach, de uitvoering op trainingen en de reële wedstrijdkansen hoe een interlandloopbaan zich ontwikkelt. Een harde podcastconclusie hoeft niet te betekenen dat het boek dicht is; evengoed kan een volgende invalbeurt of eerste basisplaats het beeld kantelen.
Conclusie en vooruitblik
De evaluatie van Sem Steijns debuut splitst het kamp der duiders. Henk Spaan oordeelt hard en vindt dat de middenvelder niet opnieuw voor Oranje hoeft te worden opgeroepen, verwijzend naar gemiste omschakelmomenten en gebrek aan snelheid en duelkracht. Suse van Kleef noemt dat oordeel buitenproportioneel en waarschuwt voor overhaaste conclusies na een korte invalbeurt.
De waarheid ligt doorgaans in het midden: een interlanddebuut is geen eindpunt of eindoordeel, maar wel een meetmoment. Voor Steijn volgt de opdracht om bij zijn club door te bouwen op zijn sterke kanten en bij Oranje, wanneer de kans zich aandient, te laten zien dat hij het tempo, de intensiteit en de verdedigende discipline aankan. Koeman zal, zoals altijd, naar het totaalplaatje kijken. De komende interlands en de vorm in de competitie zullen bepalen of dit debat een voetnoot blijft of het begin markeert van een langere, kritisch gevolgde ontwikkeling.
