Jack van Gelder ligt onder vuur na uitspraken in De Oranjezondag, waar hij voormalig D66-lijsttrekker Sigrid Kaag omschreef als “een heks uit een bezemkast”. De opmerking, gemaakt in een discussie over de recente opleving van D66 onder partijleider Rob Jetten, leidde tot felle reacties op sociale media en een bredere discussie over de toon in het publieke debat.
Uitspraken Zorgen Voor Ophef
In de uitzending van zondagavond kwam de spectaculaire opmars van D66 ter sprake. Van Gelder uitte zijn zorgen over de electorale kansen van de partij bij de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025. Hij verwees naar 2021, toen D66 onder leiding van Kaag 24 zetels behaalde, en zei bang te zijn dat de partij opnieuw “richting de 25 zetels” zou kunnen gaan.
Daarbij koos Van Gelder voor een scherpe typering van Kaag. Zijn bewoordingen werden door veel kijkers opgevat als onnodig persoonlijk en onheus, en zetten direct de toon voor een online storm aan kritiek.
Wat Jack Van Gelder Zei
Van Gelder stelde dat kiezers inmiddels “weten dat ze het niet nog een keer moeten doen”, doelend op een grote D66-stem. “In het verleden had ik niet zoveel problemen met D66, maar in de loop der tijd is dat wat veranderd,” verklaarde hij. “En ik ben zo bang dat de heks weer uit de bezemkast komt, in de vorm van Kaag. Kaag is een tijd weggeweest. En nu zie ik haar nu en dan toch weer.”
Presentatrice Hélène Hendriks vroeg hem daarop waar hij Kaag dan zag opduiken. Van Gelder: “Ze was laatst één of twee keer op televisie dat ik dacht: God, ze is er nog. Ik heb haar ook in het Midden-Oostenconflict nooit gehoord.”
Repliek Aan Tafel
Politiek verslaggeefster Merel Ek wees erop dat Kaag recent aanwezig was op de partijdag van D66. Volgens Ek is het gebruikelijk dat partijen daar prominente (oud-)kopstukken laten spreken of verschijnen, en dat dit veel leden trekt. Ze maakte een vergelijking met Mark Rutte, die soms nog op VVD-congressen te zien is. “Er zijn heel veel D66-leden die juist heel erg voor Kaag zijn geweest. Die gaan daar goed op,” aldus Ek. Van Gelder reageerde daarop: “Dat snap ik ook wel.”
Context Rond D66 En Kaag
Sigrid Kaag was in 2021 lijsttrekker en vicepremier/minister in het kabinet-Rutte IV, en speelde een sleutelrol in de toenmalige winst van D66. Na haar vertrek uit de nationale politiek nam zij een internationale functie op zich bij de Verenigde Naties in het kader van de humanitaire coördinatie rond Gaza. In de Nederlandse politiek werd zij de afgelopen jaren regelmatig onderwerp van verhitte debatten, waarbij de toon tegen haar soms fel en persoonlijk was. De verwijzing van Van Gelder naar haar vermeende afwezigheid in het Midden-Oostendossier stuitte daarom bij veel kijkers op onbegrip, juist omdat Kaag in die context een internationale rol vervult.
Onder Rob Jetten probeert D66 zich inmiddels te herpositioneren met de nadruk op progressief-liberale thema’s. Het vooruitzicht dat de partij opnieuw een stevige zetelwinst zou kunnen boeken, vormde de aanleiding voor de discussie in De Oranjezondag.
Golf Van Kritiek Op X
Online vielen veel reacties vooral over de term “heks” en het persoonlijke karakter van de kwalificatie. Critici spraken van een denigrerende en seksistische manier van spreken over een vrouwelijke politicus, los van politieke voorkeur.
“Kunnen we stoppen met vrouwen ‘heks’ te noemen? Het maakt me echt niet uit of het Kaag of Faber is: dat jij als man onzeker wordt van vrouwen op hoge posities vertel je ’s avonds maar aan je dagboek.”
— Sophie Reinders (VVD Hilversum), op X
“Triest dat iemand als Jack niet iemand normaal bij naam kan benoemen. Uitschelden was op het schoolplein al een teken van zwakte.”
— @Rene_HahaH, op X
“Lekker one-liners napraten van Wilders. Als één man dit jaar gigantisch door de mand is gevallen dan is het Jack v Gelder wel. Niets met Kaag hebben? Prima. Maar kom dan eens met echte inhoudelijke argumenten.”
— @Betvolger, op X
“Wat een niveau weer! Pure angst voor kundige vrouwen. Er is door dat ‘geheks’ en de gestoorde volgers daarvan een hele goede politica verjaagd. Ik had haar graag als minister-president gehad.”
— @RockaHula_Baby, op X
“Waar gaat dit over zeg? Ik mag haar ook niet, maar je hoeft haar toch geen heks te noemen? En niemand aan tafel die Jack even op de vingers tikt?!”
— @TabeStorm, op X
Daarnaast klonk er kritiek op de dynamiek aan tafel. Sommige kijkers vonden dat presentator en tafelgenoten de opmerking hadden moeten corrigeren of in ieder geval bevragen, in plaats van door te gaan met de conversatie.
Discussie Over Toon En Media
De rel raakt aan een bredere discussie over de rol van talkshows en sportprogramma’s in het politieke debat. Waar felle meningen en humor passen binnen het genre, wijzen tegenstanders erop dat persoonlijke beledigingen weinig toevoegen en het publiek debat verharden. Met name vrouwelijke politici krijgen vaker te maken met seksistische framing en scheldtermen, wat de stap naar publieke functies voor vrouwen volgens critici onnodig zwaarder maakt.
Het fragment uit De Oranjezondag werd veelvuldig gedeeld en verder besproken, ook door accounts en programma’s die normaliter los staan van D66 of Kaag. De aandacht onderstreept hoe snel uitspraken, gedaan in informele of entertainmentcontext, kunnen uitgroeien tot landelijke nieuwsitems.
Gevolgen En Reacties
Of De Oranjezondag of Jack van Gelder nog inhoudelijk terugkomen op de commotie, is op het moment van schrijven niet bekend. Ook is er geen officiële reactie van D66 of Sigrid Kaag zelf gedeeld die direct ingaat op de woorden van Van Gelder. De ervaring leert dat mediastormen van dit type soms snel luwen, maar ook kunnen leiden tot vervolgdiscussies in de eerstvolgende uitzending.
Ondertussen blijft de politieke context in beweging. Met de verkiezingen in zicht en partijen die hun achterban mobiliseren, is de gevoeligheid voor dit soort uitspraken groot. D66 wil onder Jetten het momentum vasthouden; tegenstanders hopen dat de opmars stokt. Binnen dat krachtenveld kan de manier waarop over politiek leiders wordt gesproken van invloed zijn op hoe kiezers naar hen kijken.
Vooruitblik
De komende dagen zal duidelijk worden of er binnen de uitzending of vanuit betrokkenen nog een reactie volgt. Los daarvan laat deze aflevering van De Oranjezondag zien hoe dun de lijn is tussen scherpe kritiek en persoonlijke aanval. Wie het debat wil winnen, zo klinkt het in veel reacties, doet er goed aan de inhoud centraal te stellen en de persoon te laten voor wat die is. Met de verkiezingskoorts die oploopt, wordt die les waarschijnlijk snel opnieuw getest.
Kern: Van Gelders typering van Kaag heeft een flinke online tegenreactie uitgelokt en ontketent opnieuw de discussie over de grenzen van het publieke debat. Het laatste woord is daar nog niet over gesproken.
