In Alkmaar is de teleurstelling na de uitschakeling in de voorronde van de Conference League nog niet weggeëbd. Het onverwachte verlies tegen het Finse Ilves Tampere heeft niet alleen sportieve gevolgen, maar kan ook een domino-effect veroorzaken op de transfermarkt. Zonder Europees voetbal dreigt AZ enkele van zijn belangrijkste spelers te verliezen, terwijl de club juist ambitie had uitgesproken om dit seizoen een stap vooruit te zetten.
De pijnlijke uitschakeling legt de vinger op de zere plek: AZ heeft een sterke basis, maar mist de breedte en kwaliteit om structureel mee te doen in de Europese subtop. Analisten, waaronder voormalig spelers en commentatoren, spraken hun zorgen uit over het gebrek aan investeringen deze zomer. Waar concurrenten als Feyenoord en PSV zich nadrukkelijk versterkten, bleef AZ vooral afhankelijk van zijn bestaande kern. Het resultaat is duidelijk: een vroege exit en een dreigende leegloop.
Eén van de namen die nadrukkelijk in de belangstelling staat, is Mexx Meerdink. De jonge spits was een van de weinige lichtpunten in de wedstrijd tegen Ilves Tampere, waarin hij vanaf de bank inviel en meteen wist te scoren. Meerdink geldt al langer als een goudhaantje in Alkmaar en wordt gevolgd door clubs uit de Bundesliga en de Premier League. Volgens clubwatchers is het slechts een kwestie van tijd voordat AZ een miljoenenbod op hem binnenkrijgt. Zonder Europees voetbal is het lastig hem te overtuigen om nog een jaar te blijven, zeker nu de club financieel zou kunnen profiteren van een verkoop.
Ook andere spelers staan in de etalage. Midfielders zoals Dani de Wit en Sven Mijnans hebben hun waarde bewezen en zouden door Nederlandse topclubs of buitenlandse ploegen gezien worden als versterkingen. Het probleem voor AZ is dat het zonder Europees toneel moeilijk is om deze spelers een sportief aantrekkelijk perspectief te bieden. De inkomsten uit Europese wedstrijden zijn weggevallen, waardoor het transferbudget beperkt is en de club aangewezen is op uitgaande transfers om ruimte te creëren.
De nederlaag tegen Ilves, een club met een fractie van het budget van AZ, werd door veel fans gezien als een blamage. Op sociale media regende het kritiek op trainer Maarten Martens en de technische staf. Er wordt getwijfeld aan het beleid van de clubleiding, die ondanks een goede jeugdopleiding en slimme scouting de afgelopen jaren te weinig heeft geïnvesteerd om het gat met de traditionele top drie te dichten. Het vertrek van sterspelers als Tijjani Reijnders en Jesper Karlsson heeft de selectie verzwakt, en de vervangers hebben nog niet het gewenste niveau laten zien.
Een verkoop van Meerdink zou een flinke som opleveren – analisten verwachten dat zijn marktwaarde snel kan oplopen naar vijftien tot twintig miljoen euro. Met dat bedrag kan AZ investeren in nieuwe aanwinsten, maar de vraag is of dat voldoende is om het team op korte termijn weer competitief te maken. Bovendien is het een signaal naar andere spelers dat de club niet in staat is om zijn toptalenten vast te houden, wat weer kan leiden tot nieuwe vertrekwensen.
AZ bevindt zich in een lastige spagaat. Enerzijds wil de club doorgroeien en meedoen om de bovenste plekken in de Eredivisie. Anderzijds ontbreekt de financiële slagkracht om zowel het elftal te versterken als spelers met hoge salariseisen binnenboord te houden. Het missen van Europees voetbal betekent niet alleen verlies van prestige, maar ook een forse misrekening in de begroting. Sponsors en seizoenkaarthouders hadden gehoopt op mooie Europese avonden, maar zullen nu genoegen moeten nemen met de competitie en de beker.
De komende weken zijn cruciaal. Clubs uit het buitenland hebben hun ogen gericht op de talenten van AZ. Als er een miljoenenbod komt, moet de directie een moeilijke beslissing nemen: cashen en bouwen aan een nieuwe selectie, of proberen de huidige sterkhouders te behouden in de hoop op betere resultaten in de Eredivisie. Trainer Martens heeft al laten weten dat hij Meerdink het liefst wil houden, maar hij beseft ook dat de financiële realiteit soms dwingender is dan sportieve ambities.
Analisten als Kenneth Perez en Kees Kwakman hebben AZ gewaarschuwd voor een neerwaartse spiraal. Als de club niet snel nieuwe kwaliteit aantrekt, kan het seizoen lang en zwaar worden. Het mislopen van de groepsfase van de Conference League heeft ook invloed op de motivatie van de spelers. Zonder Europese wedstrijden dreigt verveling en verlies van scherpte, zeker bij spelers die zich willen ontwikkelen op het hoogste niveau.
Tegelijkertijd moet worden opgemerkt dat AZ bekendstaat als een club die na tegenslagen veerkracht toont. In het verleden wist de club meerdere keren door middel van slimme aankopen en jeugdspelers opnieuw op te bouwen. Of dat nu opnieuw lukt, hangt af van het beleid in de komende weken. De scouting heeft al enkele namen op het oog, maar zonder verkoop van een groot talent lijkt er weinig financiële ruimte.
Fans vrezen dat het vertrek van spelers als Meerdink of Mijnans een domino-effect teweegbrengt. Als meerdere sterkhouders vertrekken, wordt het moeilijk om opnieuw mee te doen in de top vier van de Eredivisie. De concurrentie is dit seizoen sterker dan ooit, en clubs als Twente en Utrecht investeren flink in hun selectie. AZ zal dus snel duidelijkheid moeten geven over zijn koers, anders kan het seizoen al vroeg als verloren worden beschouwd.
Het verlies tegen Ilves was een wake-upcall, maar ook een kans om de koers te herzien. De komende weken zullen bepalen of AZ vasthoudt aan zijn beste spelers of kiest voor een verkoopgolf om financieel gezond te blijven. Hoe dan ook is duidelijk dat de uitschakeling een klap heeft uitgedeeld die nog lang zal nadreunen in Alkmaar.
