Alex Kroes zag de twee nederlagen van Ajax in de Champions League niet als een schok, maar als een realistisch scenario. De Amsterdammers gingen met 0-2 onderuit tegen Internazionale en verloren met 4-0 bij Olympique Marseille. Volgens de technisch directeur waren die klappen ingecalculeerd. Het past in een bredere boodschap die Kroes wil afgeven: Ajax moet midden in een traject van heropbouw zijn eigen maatstaven durven hanteren, zonder de blik voor de realiteit te verliezen.
Realistische verwachting in plaats van gebrek aan ambitie
In een uitgebreid gesprek met Ajax Life lichtte Kroes zijn denkrichting toe. Voor de aftrap in Marseille voorspelde hij intern een 3-0 voor de Fransen. En voorafgaand aan Ajax-Inter zei hij tegen de technische staf dat een nederlaag met 1-0 geen reden tot ontevredenheid zou zijn. Dat klonk hard, geeft hij toe, maar het kwam voort uit een zuivere inschatting van krachtsverschil en momentum, niet uit defaitisme.
“Op de dag van de wedstrijd tegen Olympique Marseille vroeg iemand mij wat het ging worden. ‘3-0 voor Marseille’, antwoordde ik,” aldus Kroes. “En bij Ajax-Inter? ‘Als we met 1-0 verliezen, ben ik niet ontevreden,’ zei ik vooraf tegen onze trainers.” Volgens de directeur betekent dat geenszins dat Ajax zou spelen om te verliezen. “Natuurlijk begrijp ik dat er 55.000 toeschouwers zitten en een paar miljoen voor de buis, en het wil zeker niet zeggen dat je met die gedachte begint en speelt om te verliezen. Integendeel, na 35 minuten had ik nog het idee dat er wat te halen viel tegen Inter.”
De context: Ajax in het miljardenbal
Het Champions League-niveau is meedogenloos. Clubs als Internazionale en Olympique Marseille beschikken over ervaren selecties en een financiële slagkracht die de afgelopen jaren alleen maar is toegenomen. Voor Ajax, dat na een turbulente periode bezig is met het stabiliseren van beleid, het stroomlijnen van scouting en het herijken van de selectie, is het aanspreken van de Europese top op korte termijn geen vanzelfsprekendheid.
Daarbij spelen meerdere factoren. De internationale transfermarkt is harder geworden, de concurrentie in de subtop is breder en de marge voor fouten kleiner. Ajax wil – en moet – blijven bouwen aan een elftal dat structureel kan meedraaien in Europa, maar dat gaat in fases. Iedere tussenstap vraagt om nuchter verwachtingsmanagement, benadrukt Kroes.
De wedstrijden tegen Inter en Marseille
Ajax begon tegen Inter met durf en discipline. De eerste fase bood houvast, zo zag ook Kroes. Duels werden aangegaan, de organisatie stond redelijk, en in balbezit waren er momenten waarop Ajax onder de druk wist uit te voetballen. Toch sloeg Inter toe toen de ruimtes ontstonden en de intensiteit iets zakte. Dat is kenmerkend voor topteams: ze hebben vaak maar een paar kansen nodig om het verschil te maken en laten daarna zelden meer los.
In Marseille bleek de kloof in het scoreverloop nog duidelijker. Olympique Marseille speelde vanuit energie en power, gesteund door een kolkend publiek. Ajax kon in die atmosfeer te weinig controle afdwingen. De 4-0 uitslag was pijnlijk, maar voor Kroes niet onverwacht; hij had er vooraf rekening mee gehouden dat een ploeg met ervaring en fysieke kracht Ajax over hele fases zou kunnen overrompelen.
Media, publiek en verwachtingsmanagement
Dat dergelijke uitslagen een golf aan kritiek losmaken, begrijpt Kroes. Ajax is het gewend om de lat hoog te leggen, zeker zodra het om Europa gaat. “Ajax werd aan alle kanten kapot geschreven, terwijl het door ons was ingecalculeerd,” zegt hij. Volgens hem is dat geen verwijt naar het publiek of de pers, maar een oproep tot realiteitszin. “Eigenlijk kan ik dit al niet zeggen, want dan roepen de mensen: die gozer is niet ambitieus. Nee, ik ben gewoon realistisch. Het zijn anderen die een beetje moeten afkicken.”
Die laatste opmerking raakt aan een gevoelig punt: Ajax balanceert tussen het koesteren van de eigen standaard en het erkennen van de huidige fase. Kroes’ communicatie is erop gericht die twee met elkaar te verzoenen. Niet om ambities te temperen, maar om te voorkomen dat kortetermijnresultaten het hele verhaal gaan bepalen. De kern: supporters mogen dromen, maar de clubleiding moet sturen op wat nu haalbaar is, met oog voor de volgende stap.
Vergelijking met PSV en de bredere Europese week
De directeur wijst er ook op dat Ajax die week niet de enige Nederlandse club was die onderuit ging. PSV verloor in eigen huis van Union Sint-Gillis, een ploeg die in Europa inmiddels een klinkende reputatie heeft opgebouwd door compact, agressief en efficiënt te spelen. “Iederéén verloor,” benadrukte Kroes. Daarmee wil hij niet relativeren wat er bij Ajax beter moet, maar wel aangeven dat Europese wedstrijden voor Nederlandse clubs zelden een automatisme zijn. De marges zijn klein en de tegenstand is groot.
Wat betekent dit voor beleid en selectieopbouw?
Voor Kroes staat het Europese leerproces niet los van het dagelijkse werk op De Toekomst en in de Johan Cruijff ArenA. Het betekent gericht investeren in posities die om ervaring vragen, zonder de doorstroom van talent te blokkeren. Het betekent ook dat Ajax per window keuzes maakt die niet alleen voor het volgende duel, maar vooral voor de volgende seizoenen logisch zijn.
Het managen van verwachtingen hoort daarbij. Door helder te zijn over de fase waar Ajax zich in bevindt, creëert de directie ruimte om stap voor stap beter te worden. Dat gaat soms gepaard met uitschieters – in positieve en negatieve zin. De uitdaging is om op de pieken niet te euforisch te worden en in de dalen niet in paniek te raken. Europees voetbal fungeert in dat proces als graadmeter: iedere topwedstrijd legt bloot waar Ajax staat en waar de accenten in scouting, training en tactiek moeten liggen.
Kroes’ boodschap aan de achterban
De kern van Kroes’ betoog is eenvoudig: ambitie en realisme sluiten elkaar niet uit. Ajax wil terug naar een niveau waarop het meedoet en verrast in Europa, maar die weg is zelden lineair. Door te erkennen dat nederlagen tegen toptegenstanders mogelijk zijn, bewaart de club rust om consequent te blijven bouwen. “We spelen nooit om te verliezen,” zegt hij, “maar we moeten wel eerlijk zijn over waar we nu staan en wat nodig is om daar doorheen te groeien.”
Vooruitblik
Voor Ajax ligt de focus de komende weken op herstel, ontwikkeling en het maximaliseren van de kansen die er wél zijn. In de Eredivisie telt iedere punt om ritme en vertrouwen op te bouwen. Europees blijft elke wedstrijd een testbank voor het plan van Kroes en de technische staf. Het doel: de kloof met de top stapsgewijs verkleinen, automatismen versterken en de basis vormen voor een elftal dat in Europa weer structureel kan meedoen.
De recente nederlagen hebben pijnlijk blootgelegd waar de lat ligt. Ze hoeven echter niet meer te zijn dan een hoofdstuk in een groter verhaal, mits Ajax de lessen vertaalt naar de training, de transferbeslissingen en de tactische keuzes. Als de lijn van realistische ambitie wordt vastgehouden, kan de ontnuchtering van nu de opmaat vormen naar een sterker, consistenter Ajax in de nabije toekomst.
