Jack van Gelder vindt niet dat John Heitinga de schuld moet krijgen van de huidige malaise bij Ajax. Volgens de voormalig commentator is de kern van het probleem dat Heitinga überhaupt nooit als hoofdtrainer had mogen worden aangesteld. Ondanks de tegenvallende resultaten verwacht Van Gelder niet dat Heitinga of Alex Kroes op korte termijn zal vertrekken: Ajax heeft volgens hem simpelweg te weinig geld om rigoureuze keuzes te maken.
Zwakke start in de Eredivisie
Ajax draait in de competitie ver onder de maat. Na negen duels bedraagt de achterstand op koploper Feyenoord al negen punten. De resultaten zijn mager en ook het spel laat te wensen over. Waar de Amsterdammers normaliter meedoen om de titel, is er nu vooral sprake van zoeken naar stabiliteit, automatismen en overtuiging. Dat leidt tot nervositeit op de tribune en druk op de technische staf.
Van Gelder: Benoeming was een vergissing
In het tv-programma De Oranjezondag is Van Gelder helder over waar volgens hem de verantwoordelijkheid ligt. Hij spaart Heitinga, maar niet de besluitvorming bij Ajax. De analist noemt de benoeming van Heitinga “een schande” en wijst op het verleden. “Twee jaar geleden was hij niet goed genoeg…”, aldus Van Gelder, doelend op het feit dat de club destijds nog besloot een andere koers te varen. In zijn ogen kun je een trainer niet afrekenen op een functie waarvoor hij nooit de aangewezen man had mogen zijn; de fout zit in de keuze, niet in de uitvoerder.
Die redenering past in een bredere kritiek op de bestuurlijke onrust die Ajax de afgelopen jaren kenmerkte. Trainerswisselingen, wisselingen in de directie en een doorlopende zoektocht naar koers maakten het moeilijk consistent beleid te voeren. Van Gelder ziet Heitinga daardoor als het gezicht van een groter probleem, niet als de oorzaak ervan.
Rol van Kroes en de keuze voor de staf
Noa Vahle legt in dezelfde uitzending de vinger op de zere plek bij de aanstelling: volgens haar was het Alex Kroes die Heitinga graag naar voren schoof als trainer. Binnen Ajax klonken volgens Vahle juist meerdere waarschuwingen om het niet te doen. Desondanks zette Kroes door, waarmee automatisch ook de samenstelling van de technische staf zijn verantwoordelijkheid werd. Vahle noemt daarbij specifiek Urby Emanuelson en Frank Peereboom, die volgens haar “nog heel erg groen” zijn in hun rol. Een onervaren staf combineren met een elftal dat zoekende is, vergroot het risico op haperende prestaties.
De suggestie is dat Ajax met deze keuzes koos voor een intern, potentieel langetermijnpad, maar zonder de vangrails en ervaring die doorgaans nodig zijn om door een sportieve dip heen te navigeren. Het ontbreken van routine op de bank kan doorwerken in de kleedkamer, zeker wanneer resultaten uitblijven en elk puntverlies zwaarder weegt.
Communicatiestrategie onder vuur
Opvallend was ook de manier waarop Kroes zich afgelopen week uitte. In een interview met Ajax Life, de website van de supportersvereniging, verbond hij zijn eigen toekomst expliciet aan die van Heitinga. Vahle zet daar vraagtekens bij. Volgens haar had een dergelijk gesprek beter bij een landelijke krant als AD of De Telegraaf kunnen plaatsvinden, waar de vragen “net even anders” zouden zijn gesteld. Het signaal dat Kroes zendt, is helder: geen ontslag voor Heitinga, tenzij de gehele Johan Cruijff ArenA zich tegen hem keert. Dat schept rust richting de trainer, maar het vergroot tegelijk de inzet van elke thuiswedstrijd: het stadion wordt impliciet tot graadmeter van draagvlak gemaakt.
Die communicatieve keuze zegt veel over de positie van de club. Ajax wil intern de gelederen sluiten en extern de toon controleren. Tegelijkertijd vergroot het de aandacht voor elke misstap, omdat het publiek nu nadrukkelijker in beeld komt als factor in het besluitvormingsproces.
Financiële realiteit: weinig ruimte voor ontslag
Volgens Van Gelder is er nog een andere, doorslaggevende reden dat er niet snel koppen zullen rollen: geld. “De enige mazzel voor Heitinga en Kroes is dat ze geen geld hebben. Ajax kan ze niet ontslaan, want ze hebben geen halve stuiver. Dat wordt ook nog een probleem.” Ontslag van een trainer en het doorvoeren van een nieuw technisch team vergt immers afkoop- en aanstellingskosten. In een periode waarin resultaten tegenvallen en inkomsten onder druk kunnen staan, weegt elk financieel besluit zwaarder.
De club staat daarmee voor een lastige spagaat. Sportief is er behoefte aan een impuls, maar financieel is de ruimte beperkt. Dat maakt de optie “doormodderen” aantrekkelijker dan in andere seizoenen, zeker als de overtuiging bestaat dat het huidige team zich kan herpakken. Tegelijk is het risico evident: hoe langer het duurt voor er verbetering optreedt, hoe groter de sportieve en financiële schade kan worden.
Wat moet er nu gebeuren?
Van Gelder benadrukt dat er “echt wat moet gebeuren” in Amsterdam. Concreet gaat het dan om een paar pijlers: helderheid in de rolverdeling binnen de staf, het versterken van de dagelijkse trainingskwaliteit en het aanbrengen van eenvoud in het spelplan. Een kernachtig, herkenbaar uitgangspunt in balbezit en bij balverlies helpt een onzekere spelersgroep vaak vooruit. Daarnaast kan het verstandig zijn ervaren expertise rond de staf te organiseren, desnoods tijdelijk, om in de hectiek van de competitie direct bij te sturen.
Op bestuurlijk niveau vraagt de situatie om consistente communicatie en een duidelijk verhaal naar achterban en spelersgroep. De boodschap dat Heitinga blijft, biedt rust, maar moet worden ondersteund met concreet sportief beleid: welke accenten worden gelegd, welke spelers dragen de ploeg de komende weken, en welke meetpunten bepalen of de ingeslagen weg werkt?
Sentiment bij supporters en omgeving
De onvrede bij een deel van de achterban is voelbaar, zeker wanneer topprestaties uitblijven. Het gevaar van polarisatie ligt op de loer wanneer het stadion als barometer dient. Positieve prikkels – een serie gewonnen wedstrijden, zichtbaar beter veldspel, jonge spelers die stappen zetten – kunnen het sentiment kantelen. Omgekeerd kan aanhoudende tegenwind de roep om verandering versterken. In dat spanningsveld beweegt Ajax zich nu, met Heitinga en Kroes nadrukkelijk in de spotlight.
Slot: geen verwijt aan Heitinga, wel een harde les
Van Gelder trekt een duidelijke conclusie: Heitinga valt weinig te verwijten, omdat zijn aanstelling volgens hem nooit had mogen plaatsvinden. Daarmee wijst hij de verantwoordelijkheid richting de clubleiding en het besluitvormingsproces dat tot de huidige situatie heeft geleid. Voor Ajax zijn de komende weken cruciaal. Resultaten moeten stabiliteit brengen, en stabiliteit moet ruimte creëren om door te bouwen. Of dat lukt met het huidige team en deze staf, zal blijken op het veld. Tot die tijd lijkt de lijn helder: koers houden, rust bewaren en kleine stappen stapelen tot een ommekeer zichtbaar wordt.
Vooruitblik: met een druk programma in het vooruitzicht kan één goede week de toon zetten. Een reeks overtuigende duels kan de afstand met de top verkleinen én het draagvlak voor Heitinga vergroten. Blijft die ommekeer uit, dan wordt de financiële realiteit opnieuw een factor in de afwegingen. Hoe dan ook is de les van deze periode voor Ajax duidelijk: scherpe keuzes vooraf voorkomen vaak de hardste keuzes achteraf.
